DİLEK YARIMADASI – BÜYÜK MENDERES DELTASI MİLLİ PARKI

İli : AYDIN

Adı : DİLEK YARIMADASI-BÜYÜK MENDERES DELTASI MİLLİ PARKI

Kuruluşu : 1966

Alanı : 27.675 ha.

Konumu : Ege Bölgesi’nde, Aydın ili, Kuşadası ve Söke ilçeleri içerisinde yer alır.

Ulaşım : Kuşadası-Söke karayolu ile ulaşılır. Kuşadası’na 28 km, Söke’ye 34 km uzaklıktadır.

Kaynak Değerleri : Samsun Dağı’nın Ege Denizi’ne doğru uzantısıyla şekillenen Dilek Yarımadası’nın jeolojik yapısı, Palezoik şistler, Mezozoik kalkerler ve mermerler ile Neojen tortul kütlelerden meydana gelmiştir.Yarımada kumlu, killi, yatık ve yüksek kıyı şekillerini içeren plajlarıyla ilgi çekici kıyı özelliklerine sahiptir.

Yarımadanın hemen güneyinde bulunan Büyük Menderes Deltası, morfolojik gelişimin hızlı olduğu ağız kısmında, bu gelişim sürecinin ürünü olan birçok lagün ve bataklıkları bünyesinde barındıran uluslararası niteliklere haiz bir sulak alan karakterindedir.

Tatlı ve tuzlu suyun birbirine karıştığı bu lagüner sistem, bünyesinde zengin bir biyolojik çeşitliliği barındırmaktadır. Bu zengin ekosistemde 209 kuş türü görülmektedir. Bölge aynı zamanda nesli tehlike altında olan Tepeli Pelikan’ın en önemli kuluçkalama alanlarından biridir. Bunun yanı sıra yine dünya çapında nesli tehlike altında olan Cüce Karabatak da burada barınmaktadır.

Milli parkın özellikle kuzey kesimi, Akdeniz Bölgesi’nde ender görülen potansiyelde bitki örtüsüne sahiptir. Özellikle defne ve kestane bitki kuşakları ile Akdeniz maki florasının hemen bütün bitki türleri yarımadada en canlı ve sağlıklı örnekleriyle yer almaktadır.

Milli park, Kuzey Anadolu ormanlık yörelerine has kestanenin en güneye indiği, ülkemizde birkaç yerde bulunan kartopunun ve Finike ardıcının küçük bir topluluk meydana getirdiği, pırnal meşesi ve dallı servilerin yetiştiği tek yerdir.

Milli park, nesli tükenmeye yüz tutmuş bitki ve hayvan türlerinin yaşadığı son noktadır. Ayrıca Akdeniz ülkelerinde korunan türler arasında bulunan Akdeniz Foku ve deniz kaplumbağaları milli parkın kıyılarında yaşama ve üreme olanağı bulmuştur.

Milli parkın hemen kuzeydoğu sınırında Dilek Tepesi eteğinde Güzelçamlı köyü yöresinde M.Ö. 9-8. yüzyıllarda İyonya’nın politik amaçlı birliği olan Panionion, konfederasyonun toplantı yeri olarak kullanılmıştır.

Görünecek Yerler : Bünyesinde çeşitli doğal ve kültürel güzellikleri barındıran milli parkta, deniz ve ormanın iç içe bulunduğu koylar ile Menderes Deltası görülmeye değer ender güzelliklerden sadece birkaçıdır.

Mevcut Hizmetler : Parkın sahip olduğu koylarda günübirlik kullanım alanları mevcut olup, ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

Ayrıca kır gazinosu ve büfeler de mevcuttur.

Konaklama : Milli parkta kamp ve günübirlik kullanım alanları mevcut olup, çadır ve karavanla konaklamak mümkündür.

FLORA

95 familyaya ait tür , alttür ve varyete düzeyinde 804 takson belirlenmiştir. Taksonların element içeriği, Akdeniz Elementi 163, Dogu Akdeniz elementi 159, Avrupa-Sibirya elementi 33, Iran-Turan elementi 12 ve endemik tür 30 adet’tir. Yarımada Akdeniz flora bölgesinde yer almasina karşılık Avrupa-Sibirya grubu türlerde önemli sayıda bulunmaktadır.

Akdeniz maki florasinda tüm bitki türleri yanında en sağlıklı örnekleri de yeralır. Kuzey Anadolu ormanlarına özgü Anadolu Kestanesi’nin ve Türkiye’de az yerde bulunan Kartopu, Finike Ardıc, Pirnal Meşesi ve Dallı Servi’nin küçük topluluklar halinde yetiştigi tek yerdir. Kuzey de Kizilçam, Karaçam, Finike Ardıcı, Dallı Servi, Meşe, Kestane, Akçaağaç, Ihlamur, Dısbudak vadilerde, Çınar gibi türler, güneyde ise Keçiboynuzu, Funda, Mersin, Sandal Agacı, Defne, Menengiç, Kocayemiş, Erguvan, ve Katır Tırnağı gibi zengin Akdeniz florası yer alır.

Alanda ayrıca, Sumak, Kekik, Adaçayı ve Name gibi bitkilerde bulunmaktadır. .

FAUNA

Yaban domuzu, Karakulak, Vaşak , Çakal, Sırtlan, doğaya terkedilmiş yabani sığırlar ve atlar ile birçok hayvan türü yarımada faunasında bulunmaktadır.